MINI Atunwo
Ile-iṣẹ ita lodi si akàn: akàn gbogbo agbaye nikan awọn asami
Chengchen Qian1, Xiaolong Zou2, Wei Li1,3, Yinshan Li4, Wenqiang Yu5
1Shanghai Epiprobe Biotechnology Co., Ltd, Shanghai 200233, China;2 Ẹka ti Iṣẹ abẹ Gbogbogbo, Ile-iwosan Alafaramo akọkọ ti Ile-ẹkọ Iṣoogun Harbin, Harbin 150001, China;3Shandong Epiprobe Medical Laboratory Co., Ltd, Heze 274108, China;4 Ile-iwosan Eniyan ti Ningxia Hui Adase Agbegbe, Ile-ẹkọ Iṣoogun Ningxia, Yinchuan 750002, China;5Shanghai Public Health Clinical Center & Department of General Surgery, Huashan Hospital & Cancer Metastasis Institute & Laboratory of RNA Epigenetics, Institutes of Biomedical Sciences, Shanghai Medical College, Fudan University, Shanghai 200032, China
ALÁNṢẸ
Akàn jẹ asiwaju idi ti iku ni agbaye.Wiwa akàn ni kutukutu le dinku iku ti gbogbo awọn oriṣi ti akàn;sibẹsibẹ, munadoko-tete-iwari biomarkers wa ni ew fun julọ orisi ti akàn.DNA methylation ti nigbagbogbo jẹ ibi-afẹde pataki kan nitori DNA methylation nigbagbogbo waye ṣaaju awọn iyipada jiini miiran ti a rii.Lakoko ti o n ṣe iwadii awọn ẹya ti o wọpọ ti akàn nipa lilo itọni-itọnisọna aramada ti o wa ni ipo itẹlera fun DNA methylation, lẹsẹsẹ ti awọn aami alakan gbogbo agbaye (UCOMs) ti farahan bi awọn oludije ti o lagbara fun imunadoko ati deede wiwa ni kutukutu ti akàn.Lakoko ti iye ile-iwosan ti awọn alakan alakan lọwọlọwọ ti dinku nipasẹ ifamọ kekere ati / tabi iyasọtọ kekere, awọn abuda alailẹgbẹ ti awọn UCOM ṣe idaniloju awọn abajade ile-iwosan ti o nilari.Ifọwọsi agbara ile-iwosan ti awọn UCOM ni ẹdọfóró, cervical, endometrial, ati awọn aarun urothelial siwaju ṣe atilẹyin ohun elo ti UCOM ni awọn iru alakan pupọ ati awọn oju iṣẹlẹ ile-iwosan lọpọlọpọ.Ni otitọ, awọn ohun elo ti awọn UCOM wa lọwọlọwọ labẹ iwadii ti nṣiṣe lọwọ pẹlu igbelewọn siwaju ni wiwa ibẹrẹ ti akàn, iwadii iranlọwọ, ṣiṣe itọju, ati ibojuwo loorekoore.Awọn ilana molikula nipasẹ eyiti awọn UCOM ṣe iwari awọn aarun jẹ awọn koko pataki atẹle lati ṣe iwadii.Ohun elo ti awọn UCOM ni awọn oju iṣẹlẹ gidi-aye tun nilo imuse ati isọdọtun.
ORO KOKO
Wiwa akàn;ayẹwo akàn;DNA methylation;epigenetics akàn;akàn biomarkers
Kini idi ti a nilo ni kiakia biomarkers?
Lẹ́yìn títako àrùn jẹjẹrẹ fún ohun tí ó lé ní ọgọ́rùn-ún ọdún, àrùn jẹjẹrẹ ṣì jẹ́ ewu tí ń ṣèpalára fún ẹ̀dá ènìyàn jù lọ.Akàn jẹ ibakcdun ilera agbaye pẹlu 19.3 milionu awọn ọran tuntun ati pe o fẹrẹ to miliọnu 10 iku ti a pinnu ni 20201. Ni ọdun 2020 ifoju 4.6 milionu awọn ọran tuntun ti akàn ni a ṣe ayẹwo ni Ilu China, ṣiṣe iṣiro 23.7% ti awọn ọran akàn tuntun ni agbaye ni ibamu si GLOBOCAN1.Pẹlupẹlu, o fẹrẹ to miliọnu 3 iku ni a da si akàn ni Ilu China ni ọdun 2020, eyiti o jẹ 30% ti awọn iku ti o ni ibatan alakan agbaye1.Awọn iṣiro wọnyi fihan pe Ilu China ni ipo akọkọ ni iṣẹlẹ ati oṣuwọn iku ti akàn.Pẹlupẹlu, oṣuwọn iwalaaye alakan ọdun 5 jẹ 40.5%, eyiti o jẹ awọn akoko 1.5 kere ju oṣuwọn iwalaaye ọdun 5 ni United States2,3.Iwalaaye kekere ti afiwera ati awọn oṣuwọn iku ti o ga julọ ni Ilu China ju ni awọn orilẹ-ede ti o ni awọn atọka idagbasoke eniyan ti o ga julọ daba pe idena akàn ti o munadoko ati iye owo to munadoko ati eto eto iwo ni a nilo ni iyara.Wiwa ni kutukutu ti akàn jẹ ọkan ninu awọn eroja to ṣe pataki julọ ninu eto ilera kan.Wiwa ni kutukutu ti akàn le mu asọtẹlẹ ati iwalaaye dara si ni ipele ibẹrẹ ni fere gbogbo awọn iru alakan4.Awọn ilana iṣayẹwo aṣeyọri ti yori si idinku nla ninu isẹlẹ ati awọn oṣuwọn iku ti cervical, ọmu, colorectal, ati awọn aarun pirositeti.
Lati ṣaṣeyọri wiwa ni kutukutu ti akàn, sibẹsibẹ, kii ṣe iṣẹ ti o rọrun.Ṣiṣayẹwo ẹkọ nipa isedale ati asọtẹlẹ ti alakan kutukutu, idamo ati ifẹsẹmulẹ awọn ami-iṣawari wiwa tete ti o gbẹkẹle, ati idagbasoke iraye si ati awọn imọ-ẹrọ wiwa ni kutukutu nigbagbogbo jẹ awọn idiwọ nla julọ ninu ilana4.Wiwa deede ti akàn le ṣe iyatọ ti ko dara lati awọn ọgbẹ buburu, eyiti o ṣe iranlọwọ lati yago fun awọn ilana ti ko wulo ati ṣe iranlọwọ fun iṣakoso arun siwaju sii.Awọn ilana wiwa kutukutu lọwọlọwọ pẹlu awọn biopsies ti o da lori endoscope, aworan iṣoogun, cytology, immunoassays, ati awọn idanwo biomarker5-7.Jije ifọkasi ati idiyele, awọn biopsies ti o da lori endoscope gbe ẹru wuwo lainidii bi ilana iṣoogun pataki kan ti o gbẹkẹle oṣiṣẹ alamọdaju.Bii cytology, awọn ọna iboju mejeeji da lori awọn alamọdaju iṣoogun ati pe o da lori idajọ ti ara ẹni pẹlu iṣẹ ṣiṣe ti o jinna si bojumu8.Ni idakeji, awọn ajẹsara ajẹsara jẹ aiṣedeede gaan, ti a fun ni awọn oṣuwọn rere-keke giga.Aworan iṣoogun, gẹgẹbi ilana ibojuwo, nilo ohun elo gbowolori ati awọn onimọ-ẹrọ amọja.Nitorinaa, aworan iṣoogun ti ni opin pupọ nitori iraye si kekere.Fun gbogbo awọn idi wọnyi, awọn ami-ara biomarkers han lati jẹ aṣayan abatter fun wiwa ni kutukutu ti akàn.
Ibamu si: Yinshan Li ati Wenqiang Yu
Email: liyinshan@nxrmyy.com and wenqiangyu@fudan.edu.cn
ORCID ID: https://orcid.org/0009-0005-3340-6802 ati
https://orcid.org/0000-0001-9920-1133
Ti gba August 22, 2023;gba October 12, 2023;
ti a tẹjade lori ayelujara Oṣu kọkanla ọjọ 28, Ọdun 2023.
Wa ni www.cancerbiomed.org
©2023 akàn Biology & Oogun.Ṣiṣẹda Commons
Ifarahan-Ti kii ṣe Iṣowo 4.0 Iwe-aṣẹ International
Awọn ami-ara ti wa ni tito lẹšẹšẹ lọwọlọwọ gẹgẹbi awọn ọlọjẹ, awọn asami iyipada DNA, awọn asami epigenetic, awọn aiṣedeede chromosomal, awọn ami ami RNA ti o wa taara lati awọn èèmọ, tabi awọn ajẹkù tumo ti a gba ni aiṣe-taara lati awọn omi ara.Awọn asami amuaradagba jẹ awọn ami-ara biomarkers ti a lo pupọ julọ ni ibojuwo alakan ati ayẹwo.Amuaradagba biomarkers, bi awọn ami-iṣayẹwo bio-markers, ni opin nipasẹ ifarahan lati ni ipa nipasẹ awọn egbo ti ko dara, eyiti o yori si iwadii aisan ati itọju apọju, gẹgẹbi a ti royin fun α-fetoprotein ati antigen-pato prostate (PSA) 9,10.Awọn ami ami RNA pẹlu awọn ilana ikosile jiini ati awọn ami ami RNA miiran ti kii ṣe ifaminsi.Apapọ ti awọn ami ikosile RNA jiini le ṣee wa-ri nipa lilo awọn ayẹwo ito, ifamọ eyiti o jinna si itẹlọrun (60%) fun awọn èèmọ akọkọ, ati wiwa eyiti o le rii. ni ipa nipasẹ iseda ibajẹ irọrun ti RNA ni normalenviron-ment11.Jiini ati awọn asami epigenetic mejeeji koju iṣoro ti itankalẹ ninu awọn èèmọ ati aropin si awọn iru alakan.
DNA methylation ti jẹ oludiran to lagbara bi oluṣafihan wiwa ni kutukutu lati igba akọkọ ti sopọ mọ akàn nipasẹ Feinberg ni ọdun 198312. DNA methylation aberrations ni a ṣe akiyesi ni gbogbo awọn ipele ti akàn, ni kutukutu bi ipele iṣaaju.Aberrant DNA hypermethylation maa n waye lori awọn erekuṣu CpG ni awọn olupolowo jiini lati koju awọn suppressors tumo13,14.Awọn ẹkọ-ẹkọ ti tun daba pe DNA hypermethylation ajeji ṣe alabapin ninu iṣagbega ti awọn olutọsọna idagbasoke idagbasoke15.Àfonífojì methylation DNA, eyiti o ni nkan ṣe pẹlu awọn olutọsọna idagbasoke ati awọn aarun hypermethylated, le yipada ipo ikosile pupọ si ipo igbẹkẹle DNA methylation iduroṣinṣin diẹ sii ati dinku asopọ si methylated histone H3K27me3 ati awọn ọlọjẹ polycomb ti o somọ16,17.
Lara awọn ti o tobi nọmba ti atejade DNA methylation asami, orisirisi ti ni ifijišẹ debuted ni oja;bi o ti wu ki o ri, awọn asami DNA methylation ti o ṣowo lọwọlọwọ ati awọn panẹli iwadii ko tii ṣii ni kikun agbara wiwa akàn ni kutukutu fun awọn idi pupọ18.Lakoko ti o ṣe afihan iṣẹ itẹwọgba pupọ julọ nipa lilo alaye data data, awọn ami-ami biomarkers nigbagbogbo ṣe aipe ti ko dara ni agbaye gidi nitori otitọ pe awọn ayẹwo aye-aye jẹ eka pupọ nigbagbogbo kii ṣe aṣoju bi awọn ti a yan ninu awọn apoti isura data.Wiwa kutukutu methylation olona-akàn pupọ ti iran-tẹle-tẹle ti han lati ni 16.8% lasan ati 40.4% ifamọ ni ipele I ati awọn alakan II, lẹsẹsẹ19.Awọn idanwo wiwa ni kutukutu nilo iduroṣinṣin nla ati awọn ami-ara ti o peye diẹ sii.
Awari alakan gbogbo agbaye nikan (UCOM) nipa lilo ilana ipo itọsọna (GPS)
Pelu ewadun ti iwadii akàn, idena itelorun ati itọju ko ti ni imuse.Awọn ọna tuntun ni a nilo lati jẹ ki awọn oniwadi le ṣe iṣiro akàn daradara.Ni awọn ọdun 23 sẹhin, awọn ami ami alakan 6, gẹgẹbi yiyọkuro apoptosis, ikogun tissu & metastasis, ati bẹbẹ lọ, ti gbooro si 14 nipasẹ pẹlu awọn ẹya bii isọdọtun epi-jiini ti kii ṣe ẹya ati polymorphic microbiomes20,21.Bi awọn alaye diẹ sii ti o kan akàn ti ṣe afihan, awọn iwoye diẹ sii ni a ṣe agbekalẹ sinu iwadii alakan.Iwadi akàn ti wa diẹdiẹ sinu tuntun ni awọn itọnisọna meji (commonality ati individuality).Pẹlu idagbasoke ti konge oncol-oggy ni awọn ọdun aipẹ, idojukọ ti iwadii alakan n tẹriba si ọna itọju aifẹ ẹni-kọọkan ati iyatọ ti akàn22.Nitorinaa, awọn alakan alakan ti o ṣẹṣẹ ṣe idanimọ ti dojukọ nipataki lori awọn iru alakan kan pato, gẹgẹ bi PAX6 forcer-vical cancer23 ati BMP3 fun cancer colorectal24.Iṣe ti awọn ami-ara wọnyi ni pato si awọn oriṣi akàn yatọ, ṣugbọn ko tun ṣee ṣe fun awọn ẹni-kọọkan ti o ni ifaragba lati ṣe ayẹwo ayẹwo fun gbogbo awọn aarun ni akoko kanna nitori aropin ti gbigba ayẹwo ti ẹkọ ati idiyele giga.Yoo jẹ apẹrẹ ti a ba le ṣe idanimọ ẹyọkan, ami-ara biomarker ti o lagbara ti o munadoko fun gbogbo awọn oriṣi ti akàn ni ipele isunmọ.
Lati ṣaṣeyọri iru ibi-afẹde pipe kan, oludije biomarker to dara julọ gbọdọ jẹ yiyan lati atokọ ti awọn oriṣi biomarker ti o pọju.DNA methylation aberrations, laarin gbogbo awọn jiini ati awọn profaili epigenetic, ni a mọ lati ni ibatan si akàn ati pe o jẹ diẹ ninu awọn ibẹrẹ, ti kii ba ṣe akọkọ, awọn ajeji ti o jọmọ akàn lati waye ni akoko-ọjọ.Iwadii ti DNA methylation bẹrẹ ni kutukutu, ṣugbọn a ti ni idiwọ nipasẹ aini awọn ọna iwadii.Lara awọn aaye CpG methylated miliọnu 28 ti o pọju ninu jiometirika, nọmba ti o le ṣakoso gbọdọ wa ni wiwa ati ni ibamu si jiini lati ni oye tumorigenesis daradara.Odidi genome bisulfite sequencing (WGBS), eyiti a ro pe o jẹ boṣewa goolu ti ilana DNA methylation, le nikan bo 50% ti Cs ninu awọn sẹẹli alakan nitori iseda ti itọju bisulfite ti o fọ awọn ajẹkù DNA ati dinku idiju jiomejiini lakoko iyipada ti Cs-to-Ts25.Awọn ọna miiran, gẹgẹbi awọn eerun igi 450k, nikan bo 1.6% ti methylation genome.Da lori data 450k, nronu wiwa methylation DNA kan ni ifamọ 35.4% fun awọn oriṣi 6 ti ipele I awọn aarun26.Awọn idiwọn ti awọn iru akàn, iṣẹ ti ko dara, ati ariwo ti ipilẹṣẹ nipasẹ awọn ọna wiwa ni ilana itupalẹ ti di awọn idiwọ nla julọ fun awọn panẹli wiwa akàn.
Lati ṣe iwadii dara julọ awọn ilana epigenetic ti awọn sẹẹli lakoko tumorigenesis ati metastasis, a ṣe agbekalẹ GPS alailẹgbẹ kan fun wiwa jiini-jakejado DNA methylation, eyiti o bo to 96% ti awọn aaye CpG ni 0.4 bilionu reads25.GPS jẹ ọna itọsẹ bilat-eral nipa lilo 3′ opin DNA ajeku ti awọn methyl-cytosine ti kii ṣe iyipada lẹhin itọju bisulfite ti o ṣe itọsọna titete ti iṣiro DNA methylation ti 5′ ipari nipasẹ ipasẹ-meji-meji (Figure 1)25.Okun itọsọna methyl-cytosine, ti n ṣiṣẹ bi okun awoṣe, ṣe iranlọwọ ni titete agbegbe giga-GC ti o gba data itọsẹ ti a fi silẹ julọ ni WGBS ibile.Ẹya ti ọjọ-ori giga ti GPS n pese iye nla ti alaye methylation DNA, eyiti o gba wa laaye lati ṣe ayẹwo awọn profaili methylation alakan pẹlu ipinnu ti o ga ni riro ni awọn agbegbe ti a ti ṣe iwadii tẹlẹ.
GPS n pese wa pẹlu ohun elo ti o lagbara lati ṣe iwadii isokan ti akàn, eyiti o le jẹ ki iwadii alakan dirọ pupọ ati pe o le rii alaye gbogbo agbaye fun tum-origenesis ati metastasis.Lakoko ti o n ṣe itupalẹ data GPS ti awọn laini sẹẹli alakan, iṣẹlẹ alailẹgbẹ kan nigbagbogbo ni alabapade.Nọmba awọn agbegbe wa ti o han pe o jẹ hypermethylated ajeji ni ọpọlọpọ awọn iru awọn ayẹwo alakan.Wiwa airotẹlẹ yii jẹ ifọwọsi ni atẹle lati ṣiṣẹ bi UCOMs.Ti o tobi ju awọn ayẹwo 7,000 lati awọn oriṣi 17 ti akàn ni The Cancer Genome Atlas (TCGA) database ti ni atupalẹ, laarin eyiti a ṣe idanimọ UCOM akọkọ, HIST1H4F, jiini ti o ni ibatan itan-akọọlẹ ti o jẹ hypermethylated ni gbogbo awọn oriṣi ti cancer27.Ọpọlọpọ awọn UCOMs lẹhinna ni a rii ati fọwọsi ni aaye data TCGA, aaye data Gene Expression Omnibus (GEO), ati awọn ayẹwo ile-iwosan gidi-aye.Ni bayi, HIST1H4F, PCDHGB7, ati SIX6 ni a ti rii ati fọwọsi bi awọn UCOMs.Awari airotẹlẹ ti UCOMs nfunni ni idahun ti o lagbara si iwulo fun wiwa ni kutukutu ti akàn.Awọn UCOM n pese ojutu kan fun wiwa asami kan ti awọn aarun pupọ.
Awọn ẹya ara ẹrọ ti UCOMs
Lẹhin afọwọsi, awọn UCOM ti ṣe afihan lati ṣafihan awọn abuda pataki mẹrin ti o jẹ ki awọn UCOMs kọja ipa ti awọn alami-ara lọwọlọwọ (Aworan 2).
Alailẹgbẹ si ibajẹ
Awọn UCOM jẹ alailẹgbẹ si akàn tabi awọn egbo aarun iṣaaju ati pe ko ni ipa nipasẹ awọn ayipada eto-ara deede.Diẹ ninu awọn asami ti o ni ibatan alakan lọwọlọwọ ti a ti lo jakejado ni wiwa ni kutukutu ati/tabi ibojuwo ti yori si iwadii aisan apọju.Awọn ipele PSA ti o ga, ohun elo iboju ti a fọwọsi ni ile-iwosan, ni a tun rii ni awọn ipo ti ko dara, gẹgẹbi hyperplasia pirositeti ati prostatitis10.Iwadii apọju ati itọju apọju yori si idinku didara igbesi aye nitori ifun, ito, ati awọn ilolu ibalopọ28.Awọn orisun-amuaradagba miiran ati awọn ami-ara ti a lo ni lilo pupọ ni eto ile-iwosan, gẹgẹbi CA-125, ko ti so awọn anfani pataki lakoko ti o nfa ayẹwo apọju ati itọju apọju29.Iyatọ giga ti UCOMs fun awọn aiṣedeede yago fun awọn wiwa kukuru wọnyi.UCOM, PCDHGB7, daradara ṣe iyatọ awọn ọgbẹ intraepithelial squamous giga-giga (HSILs) ati akàn cervical lati awọn ayẹwo deede ati awọn ọgbẹ intraepithelial squamous kekere (LSILs), lakoko ti ọpọlọpọ awọn ami-ami bio-squamous le nikan ṣe iyatọ akàn cervical lati awọn ayẹwo deede30.Botilẹjẹpe PCDHGB7 ko ṣe awari awọn iyatọ nla laarin endometrium deede ati hyperplasia endometrial, awọn iyatọ nla ni a rii laarin nor-mal endometrium ati hyperplasia atypical, ati paapaa awọn iyatọ nla ni a rii laarin deede endometrium ati akàn endometrial (EC) ti o da lori PCDHGB731.Awọn UCOM jẹ alailẹgbẹ si awọn ọgbẹ buburu ni awọn ibi ipamọ data ati awọn ayẹwo ile-iwosan.Lati irisi alaisan kan, awọn UCOM alailẹgbẹ dinku iloro fun oye awọn itọkasi eka ti ọpọlọpọ awọn alami alaiṣe aiduro ti ko dara ati aibalẹ ibaramu lakoko ilana igbelewọn.Lati irisi ti ile-iwosan, awọn UCOM alailẹgbẹ ṣe iyatọ awọn aarun buburu lati awọn ọgbẹ alaiṣe, eyiti o ṣe iranlọwọ ni ipinya ti awọn alaisan ati dinku awọn ilana iṣoogun ti ko wulo ati itọju apọju.Nitorinaa, awọn UCOM alailẹgbẹ dinku idinku eto iṣoogun dinku, yọkuro wahala eto, ati jẹ ki awọn orisun iṣoogun diẹ sii wa si awọn ti o nilo.
Aworan 1 Sikematiki ti iṣiṣẹ GPS fun wiwa methylation DNA25.Laini grẹy: titẹ sii DNA ọkọọkan;laini pupa: DNA ti a tọju pẹlu T4 DNA polymerase, rọpo cytosine pẹlu 5'-methylcytosine ni 3' opin ti titẹ sii;blue C pẹlu Mi: cytosine methylated;buluu C: cytosine ti ko ni methylated;ofeefee T: thymine25.
Gbogbo tabi ohunkohun
Awọn UCOM nikan wa ninu awọn sẹẹli alakan ati pe a rii ni iduroṣinṣin ni gbogbo awọn sẹẹli alakan.HIST1H4F jẹ ifọwọsi lati jẹ hypermethylated ni gbogbo awọn iru tumo ṣugbọn kii ṣe ni awọn ayẹwo deede27.Bakanna, PCDHGB7 ati SIX6 tun ti han lati jẹ hypermethylated ni gbogbo awọn ayẹwo tumo ṣugbọn kii ṣe ni awọn ayẹwo deede30-32.Iwa alailẹgbẹ yii ṣe ilọsiwaju iṣẹ ṣiṣe ti awọn UCOM pẹlu ọwọ si opin wiwa ati ifamọ.Bi diẹ bi 2% ti awọn sẹẹli alakan ni a le ṣe iyatọ ninu awọn ayẹwo, ṣiṣe awọn UCOM jẹ alamọ-ara ti o ni imọran pupọ diẹ sii ju ọpọlọpọ awọn biomarkers ti o wa tẹlẹ30.Gẹgẹbi biomarker ti a lo fun wiwa akàn colorectal, awọn iyipada KRAS nikan wa ni isunmọ 36% ti awọn ọran akàn colorectal, ni iyanju ti ko dara o pọju aisan33.Itankale kekere ti awọn iyipada KRAS ni akàn colorectal ṣe opin KRAS ni apapọ pẹlu awọn ami-ara miiran.Ni otitọ, apapọ awọn alami-ara le dabi ẹni ti o ni ileri ni ibẹrẹ, ṣugbọn kii ṣe nigbagbogbo n ṣe abajade itelorun lakoko ti o n ṣe afihan ariwo ti o tobi pupọ ni itupalẹ wiwa ati nigbagbogbo pẹlu awọn ilana idanwo idiju diẹ sii.Ni idakeji, PCDHGB7 ati awọn UCOM miiran wa ninu gbogbo awọn aarun.Awọn UCOM ṣe awari awọn paati alakan ni awọn oriṣi awọn ayẹwo alakan pẹlu pipe pipe lakoko ti o npa awọn ilana itupalẹ ifagile ariwo ti eka.Ko ṣoro lati ṣe iwari akàn ni apẹẹrẹ lọpọlọpọ, ṣugbọn o jẹ nija pupọ lati wa alakan ni ayẹwo kekere kan.Awọn UCOMs ni anfani lati ṣawari awọn oye kekere ti akàn.
olusin 2 Awọn abuda ti UCOMs.
Wiwa akàn ṣaaju awọn iyipada pathological
Awọn UCOMs le ṣee wa-ri ni ipele iṣaaju-akàn ṣaaju awọn iyipada pathological.Gẹgẹbi awọn ami-ara biomarkers epigenetic, awọn ajeji UCOM waye ni ipele iṣaaju ju awọn aiṣedeede phenotypic ati pe a rii jakejado tumorigenesis, ilọsiwaju, ati metastasis34,35.Ifamọ ti UCOM lori akoko n mu iṣẹ ṣiṣe UCOM pọ si ni wiwa akàn ipele-tete ati awọn egbo akàn tẹlẹ.Wiwa akàn kutukutu ti o da lori awọn biopsies ati cytology le nira fun paapaa awọn onimọ-jinlẹ ti o ni iriri julọ.Biopsy kan ti o gba nipasẹ colposcopy ti royin bi rere ni 60.6% ti awọn ayẹwo HSIL+.Awọn afikun biopsies nilo fun awọn ọgbẹ pupọ lati mu ifamọ pọsi36.Ni idakeji, UCOM, PCDHGB7, ni ifamọ ti 82% fun awọn ayẹwo HSIL +, ti o kọja ifamọ ti awọn biopsies ati julọ biomarkers30.Aami methylation, FAM19A4, ni ifamọ ti 69% fun CIN2+, eyiti o jọra si cytology, ṣugbọn ko le ṣe iyatọ CIN1 lati awọn ayẹwo deede37.Awọn UCOM ti ṣe afihan lati jẹ ami-imọ-imọ-iwadi kutukutu pupọ diẹ sii.Ti a ṣe afiwe pẹlu awọn onimọ-jinlẹ ti o da lori iriri, awọn UCOM ni ifamọra wiwa ti o ga julọ fun awọn alakan ipele-ibẹrẹ, eyiti o ṣe alabapin si ilọsiwaju asọtẹlẹ alakan ati iwalaaye30.Ni afikun, awọn UCOM n funni ni pẹpẹ wiwa kan ti o wa si awọn agbegbe ti ko ni awọn onimọ-jinlẹ ti o ni iriri ati ilọsiwaju ṣiṣe wiwa gaan.Pẹlu iṣayẹwo aṣọ ati awọn ilana wiwa, wiwa UCOM ṣe agbejade awọn abajade iduroṣinṣin ati irọrun-lati tumọ ti o baamu ilana ilana iboju to dara julọ ti o nilo oṣiṣẹ alamọdaju diẹ ati awọn orisun iṣoogun.
Rọrun lati ṣawari
Awọn ọna lọwọlọwọ fun wiwa methylation DNA jẹ idiju ati gbigba akoko.Pupọ julọ awọn ọna naa nilo iyipada bisulfite, eyiti o fa ipadanu ni didara apẹẹrẹ ati o ṣee ṣe awọn abajade aiduro ati aiṣedeede.Atunṣe ti ko dara ti o ṣẹlẹ nipasẹ itọju bisulfite ti o le fa idamu fun awọn oniwosan ati awọn alaisan ati siwaju sii dabaru pẹlu atẹle ati / tabi awọn ilana itọju.Nitorinaa, a tun ṣe atunṣe ọna wiwa UCOM lati yago fun itọju bisulfite iṣoro ti awọn ayẹwo, gba awọn ibeere ohun elo ile-iwosan, ati mu iraye si.A ṣe agbekalẹ ọna aramada kan nipa lilo awọn enzymu hihamọ ifamọ methylation ni idapo pẹlu pipo fluorescent pipo PCR (Me-qPCR) lati ṣe iwọn ipo methylation ti UCOM laarin awọn wakati 3 ni lilo awọn ilana mimu irọrun (Nọmba 3).Me-qPCR le gba awọn iru ayẹwo lọpọlọpọ, gẹgẹbi gbigba ile-iwosan ti awọn aarun ara ati awọn ayẹwo ito ti ara ẹni.Awọn ayẹwo ile-iwosan ti a kojọpọ le ṣe ni ilọsiwaju, fipamọ, ati ni irọrun tẹsiwaju si wiwa ni lilo idiwon ati isediwon DNA aladaaṣe.DNA ti a fa jade le lẹhinna lo taara si pẹpẹ Me-qPCR fun iṣesi-ikoko kan ati awọn abajade iwọn iwọn.Lẹhin itupalẹ abajade ti o rọrun ni lilo awọn awoṣe iwadii ti o ni ibamu ati ifọwọsi si awọn iru alakan kan pato, ipinnu ikẹhin ti awọn abajade wiwa UCOM jẹ itumọ ati gbekalẹ bi iye ologbele-pipe.Syeed Me-qPCR ju bisulfite-pyrosequencing ibile lọ ni wiwa UCOM lakoko fifipamọ 3 h ofbisulfite iyipada, ni ibamu si ilana EZ DNA Methylation-Gold kit.Syeed wiwa methylation tuntun jẹ ki wiwa UCOM jẹ iduroṣinṣin, deede diẹ sii, ati wiwọle diẹ sii30.
olusin 3 Ilana wiwa ti UCOMs.Awọn oriṣi apẹẹrẹ pẹlu BALF ti a ṣe apẹẹrẹ alamọdaju, fẹlẹ Pap, ati/tabi ito ti ara ẹni.Ilana isediwon DNA le wa ni gbigba si olutọpa laifọwọyi, ọja eyiti o le rii taara nipasẹ qPCR.
Ohun elo ti UCOMs
Akàn ẹdọfóró
Akàn ẹdọfóró jẹ keji ti a ṣe ayẹwo nigbagbogbo nigbagbogbo ati akàn apaniyan julọ ni agbaye, ṣiṣe iṣiro fun 11.4% ti awọn ọran tuntun ati 18.0% ti awọn iku tuntun1.Lara gbogbo awọn iwadii aisan, 85% jẹ akàn ẹdọfóró sẹẹli ti kii-kekere (NSCLC) ati 15% jẹ akàn ẹdọfóró sẹẹli kekere (SCLC), eyiti o ni ipele ti o ga julọ ti malignancy38.Ṣiṣayẹwo tomography ti iwọn-kekere (LDCT) jẹ ọna iboju ti a ṣeduro lọwọlọwọ fun akàn ẹdọfóró ati pe o ti han lati mu wiwa ni kutukutu ati dinku iku6;sibẹsibẹ, nitori kekere pato ati ko dara iraye si, LDCT ko tii ṣiṣẹ bi ọna iboju itelorun, gẹgẹbi awọn ami akàn ti o wọpọ miiran, gẹgẹbi CEA39.Awọn idiyele ati agbara fun awọn iwadii ti o padanu ati awọn iwadii aiṣedeede ti ilana ibojuwo LDCT ṣe idiwọ ilọsiwaju ti iṣayẹwo akàn ẹdọfóró40.HIST1H4F, UCOM kan, ni agbara nla bi ami-iṣawari iṣaju ni kutukutu ninu awọn ayẹwo omi bronchoalveolar (BALF)27.HIST1H4F jẹ hypermethylated ninu ẹdọfóró adenocar-cinoma ati ẹdọfóró squamous cell carcinoma, pẹlu wiwa pato ti 96.7% ati ifamọ ti 87.0% (Figure 4A), ati iṣẹ iyasọtọ fun ipele I awọn aarun27.HIST1H4F ni pato ti 96.5% ati ifamọ ti 85.4% fun NSCLC, ati 96.5% ati 95.7%, lẹsẹsẹ, fun SCLC27.Ni afikun, awọn ayẹwo ti awọn iru akàn mẹjọ miiran, pẹlu pancre-tic ati awọn aarun awọ, ti jẹri pe HIST1H4F jẹ hypermethylated ni gbogbo awọn oriṣi mẹjọ mẹjọ.
Akàn ọgbẹ
Akàn cervical jẹ kẹrin ti a ṣe ayẹwo akàn nigbagbogbo nigbagbogbo ati idi kẹrin ti o fa iku alakan ninu awọn obinrin ni ọdun 2020, ṣiṣe iṣiro fun 3.1% ti awọn ọran tuntun ati 3.4% ti awọn iku ti o ni ibatan alakan ni kariaye1.Lati se imukuro akàn oyun ni 2030, gẹgẹ bi a ti dabaa nipasẹ WHO, wiwa ni kutukutu ti akàn cervical jẹ iwulo.Ti a ba rii ni ipele kutukutu, oṣuwọn iwalaaye ọdun 5 de ọdọ 92% pẹlu aarun alamọ-ala-ara41.Awọn itọsona Awujọ Arun Arun Amẹrika (ACS) daba awọn idanwo cytology cervical, awọn idanwo HPV akọkọ, tabi awọn idiyele fun iboju42.Cytology cervical jẹ apanirun ati pe o le rii 63.5% nikan ti awọn ọran CIN2+37.
PCDHGB7, ni idakeji, ti ṣe daradara pupọ nipa lilo Pap smears ati awọn aṣiri abẹ, ati pe o le ṣe iyatọ daradara HSIL lati LSIL ni ipele kutukutu-ultra-tete.PCDHGB7 nikan ni ifamọ ti 100.0% ati ni pato ti 88.7% fun akàn cervical (Ọpọlọpọ 4B), ati ifamọ 82.1% ati 88.7% pato fun awọn ayẹwo HSIL+30.PCDHGB7 tun ni ifamọ 90.9% ati 90.4% ni pato ninu awọn ayẹwo ifasilẹ ti abẹ fun akàn ti ara, eyiti o rọrun pupọ lati gba30.Nigbati a ba ni idapo pẹlu eewu giga (hr) idanwo HPV tabi Thinprep Cytology Test (TCT), PCDHGB7 ni ifamọ pọsi ti 95.7% ati pato ti 96.2%, ni pataki ju ti idanwo hrHPV (20.3%), TCT (51.2%) ), ati awọn meji ni idapo (57.8%) fun akàn cervical30.PCDHGB7 tun ti han lati jẹ hypermethylated ni awọn oriṣi 17 ti akàn lati ibi ipamọ data TCGA, ti n tọka si ibamu rẹ ninu idile UCOM30.
Ṣe nọmba 4 UCOMs ti ni ifọwọsi ni awọn oriṣi mẹrin ti akàn ni awọn iwadii ile-iwosan nla.A. Iṣe ti HIST1H4F, UCOM kan, ni wiwa akàn ẹdọfóró ti awọn ayẹwo 508.B. Iṣe ti PCDHGB7, UCOM kan, ni wiwa akàn cervical ti awọn ayẹwo 844.C. Iṣe PCDHGB7, UCOM kan, ni wiwa akàn endometrial ti 577 endometrial Pap ati awọn ayẹwo brush Tao.D. Iṣe ti SIX6, UCOM kan, ni wiwa akàn urothelial ti awọn ayẹwo 177.
EC
EC jẹ ọkan ninu awọn aarun eto ibisi obinrin ti o wọpọ julọ ni agbaye, pẹlu ifoju 4.2 milionu awọn ọran tuntun ati 1% ti awọn iku ti o jọmọ akàn ni ọdọọdun1.Pẹlu iwadii aisan aṣeyọri ni ipele isunmọ, EC jẹ imularada ati pe o ni oṣuwọn iwalaaye ọdun 5 ti 95% fun ipele I akàn.Awọn alaisan ti o jẹ aami aisan, gẹgẹbi ẹjẹ ti uterine ajeji, gba igbelewọn ile-iwosan igbakọọkan ati ki o gba awọn ilana biopsy ti o ni ipanilaya ati irora, laibikita 5% – 10% nikan ni idagbasoke EC43.Ohun ultravaginal transvaginal, gẹgẹ bi ọna wiwa ti o wọpọ, jẹ alaigbagbọ gaan nitori ailagbara lati ṣe iyatọ alaiṣe lati awọn iyipada endo-metrial buburu ati iwọn-rere didara giga44.
Ifiwera ti o jọra ti omi ara CA-125, EC biomarker ti a mu ṣiṣẹ lọpọlọpọ, ati PCDHGB7 ni a ṣe.Omi ara CA-125 ni ifamọ ti 24.8%, eyiti o ni imọran pe CA-125 jẹ ami ti ko pe fun EC laibikita pato ti 92.3% 31.Wiwa PCDHGB7 nipa lilo awọn ayẹwo fẹlẹ Pap ti mu ifamọ ti 80.65% ati ni pato ti 82.81% fun awọn ipele ECatall, lakoko ti fẹlẹ Tao kan ni ifamọ ti 61.29% ati ni pato ti 95.31%31.Awoṣe iwadii PCDHGB7, ti o da lori Me-qPCR, ti mu ifamọ ti 98.61%, pato kan ti 60.5%, ati deede gbogbogbo ti 85.5%, ni lilo awọn ayẹwo Pap ati Tao brush (Figure 4C)31.
Akàn Urothelial
Akàn urothelial, ti o ni àpòòtọ, pelvis kidirin, ati awọn aarun ureter, jẹ keje ti a ṣe ayẹwo nigbagbogbo julọ ni ọdun 2020 ni agbaye, ti o nfa 5.2% ti awọn ọran tuntun ati 3.9% ti iku1.Awọn aarun urothelial, ti o tobi ju 50% eyiti o jẹ akàn àpòòtọ, jẹ kẹrin ti a ṣe ayẹwo akàn nigbagbogbo julọ ni Amẹrika ni ọdun 2022, ṣiṣe iṣiro fun 11.6% ti awọn ọran tuntun3.O fẹrẹ to 75% ti awọn aarun àpòòtọ ti wa ni tito lẹtọ bi akàn àpòòtọ afomo ti iṣan ti ko ni ihamọ si mucosa tabi submucosa45.Biopsy cystoscopy jẹ boṣewa goolu fun ṣiṣe iwadii akàn urothelial ti a ṣe imuse nipasẹ fluorescence in situ hybridization (FISH) ati awọn idanwo cytology.EJA ati cytology ko ni iṣẹ iwadii aisan ti ko dara, ati cystoscopy jẹ intrusive ati pe o ni eewu abẹlẹ ti nsọnu microlesions, awọn egbo aiṣedeede, ati pe o le fa itankale tabi ifasẹyin ti akàn46.UCOM ti o fọwọsi tẹlẹ, PCDHGB7, tun fihan pe o jẹ hypermethylated ninu akàn urothelial, pẹlu agbegbe labẹ ọna ti 0.86, ni iyanju agbara iwadii aisan ti o pọju30.Lati fọwọsi awọn UCOM diẹ sii ati ki o gba awọn iru apẹẹrẹ diẹ sii, SIX6, aramada UCOM, ni idanwo ati ṣafihan agbara iwadii ti o dara julọ ni wiwa ibẹrẹ ti akàn urothelial nipa lilo awọn ayẹwo ito lori pẹpẹ Me-qPCR.Iwari SIX6 nipa lilo awọn ayẹwo ito ṣe afihan ifamọ ifigagbaga ti 86.7% ati pato ti 90.8% (Nọmba 4D), lakoko ti kii ṣe afomo ati rọrun lati gba32.Agbara ti SIX6 ni ibojuwo metastasis ati igbelewọn ipa itọju ti wa labẹ iwadii lọwọlọwọ.
Ojo iwaju ati awọn italaya
Awọn UCOM ni iṣẹ ṣiṣe to lagbara ni agbara iwadii ti awọn aarun pupọ, ṣugbọn iṣẹ pupọ lo wa lati ṣe.A ti n pọ si atokọ ti awọn UCOM ati pe a ti n fọwọsi awọn UCOM ni itara ni awọn oriṣi alakan diẹ sii, pẹlu awọn ti o nira aṣa lati rii.Awọn abajade afọwọsi lati awọn apoti isura data TCGA ti jẹri siwaju si ohun elo ti UCOM ni awọn iru alakan diẹ sii ati awọn ipo diẹ sii.Ninu iwadii alakoko kan, awọn UCOM ti han lati ni agbara iwadii to lagbara fun cholangiocarcinomas ati pancreatic adenocarcinomas, eyiti o fẹrẹ jẹ pe ko ṣee ṣe lati ṣe iwadii ni ipele isunmọ pẹlu awọn ọna iboju lọwọlọwọ32,47.Agbara lati ṣe iwari awọn aarun toje pẹlu awọn UCOMs le ṣee lo pẹlu DNA tumor kaakiri (ctDNA) nipasẹ ẹrọ imudara biopsy olomi48.Iwadii kan ti o kan pilasima ti o da lori pilasima pan-akàn nronu ti so ifamọ ti 57.9% 49.Pelu awọn ga pato, awọn ìwò išẹ han wipe o wa ni ṣi yara fun yewo.
Awọn abuda alailẹgbẹ ti awọn UCOM ti tun ṣe atilẹyin iwadii ti agbara UCOM ni igbelewọn ipa itọju ati ibojuwo loorekoore.Gẹgẹbi Awọn ibeere Igbelewọn Idahun ni Awọn Tumors Solid (RECIST), aworan iṣoogun jẹ ilana ti a ṣeduro fun ibojuwo loorekoore ati igbelewọn ipa itọju, lakoko ti awọn asami tumo jẹ lilo nikan fun iṣiro50.Ni otitọ, sibẹsibẹ, awọn isunmọ aworan ni ipa pupọ nipasẹ igbohunsafẹfẹ ati akoko, ati nitorinaa fi awọn alaisan han si eewu ti o ga julọ ati awọn idiyele51,52.SIX6 ti ni ifọwọsi lati ṣiṣẹ bi asọtẹlẹ fun metastasis akàn igbaya32.Abojuto ctDNA ti o da lori biopsy olomi ngbanilaaye iwo-kakiri akoko gidi lori awọn oṣu aarun to ku diẹ ṣaaju wiwa radiologic, ni pipe ni idaduro ati idilọwọ lilọsiwaju akàn ti o ni ibatan ifasẹyin53.Awọn abajade alakoko daba pe awọn UCOM ṣe afihan ipele ti hypermethylation akàn ni akoko gidi lẹsẹkẹsẹ lẹhin iṣẹ abẹ ati itọju32.Ifamọ giga ti o ṣafihan nipasẹ awọn UCOMs ati iwulo ni ọpọlọpọ awọn iru apẹẹrẹ ti kii ṣe intrusive ngbanilaaye awọn UCOM lati ṣiṣẹ bi oluṣamulo atunwi deede lakoko ti o n ṣetọju ibamu alaisan giga.
Ni akoko kanna, iraye si gbogbo eniyan si idanwo naa jẹ ọran pataki miiran ti o nilo igbiyanju afikun.Lakoko ti awọn ifowosowopo wiwa UCOM ti gba ni awọn ile-iwosan diẹ sii ni ireti lati ni anfani awọn alaisan diẹ sii, awọn wiwa pro bono ati awọn ibojuwo ti ṣe ni itara ni igberiko China.Awọn UCOM nilo iraye si ilọsiwaju lati ṣe deede bi ohun elo iboju ti o ṣeeṣe, pataki fun awọn agbegbe ti ko ni idagbasoke.
Lakoko ti awọn abajade ohun elo UCOM ni wiwa ni kutukutu jẹ ileri, ọpọlọpọ awọn aimọ nipa UCOM wa.Pẹlu iṣawari ti nṣiṣe lọwọ, iwadii afikun jẹ iṣeduro nipa idi ti awọn UCOMs wa ni gbogbo agbaye ni awọn aarun.Awọn ilana ilana ilana epigenetic ti o wa labẹ awọn UCOM jẹ yẹ fun iwadii siwaju, eyiti o le ṣe alaye itọsọna tuntun fun awọn itọju akàn.Pada si ibaraenisepo laarin isokan tumo ati ilopọ, a ni ifarakanra ni idi ti awọn UCOMs le jẹ iyasọtọ si pupọ julọ ti awọn ami-ara alakan ti o ni asopọ ni wiwọ si awọn iru alakan kan pato.Ipa ti UCOM-idamọ DNA methylation aber-rations ni tumorigenesis, lilọsiwaju tumo, ati metastasis ko ti pinnu ninu ilana sisọnu ati imupadabọ idanimọ sẹẹli ati pe o nilo ayewo ni kikun.Anfani pataki miiran wa ni ipari ti isọdọkan ti iwa isokan ti UCOMs pẹlu awọn ami ami-ara-ara ni ireti isunmọ wiwa deede ti awọn itọpa akàn ati idanimọ ti awọn ipilẹṣẹ àsopọ tumo ni ọna yiyipada.Awọn UCOMs le jẹ ohun elo pipe lati ṣe idiwọ akàn, ṣawari alakan, ati agbara aabo ati imukuro akàn.
Iranlọwọ atilẹyin
Iṣẹ yii ni atilẹyin nipasẹ Eto Eto R & D ti Orilẹ-ede ti Ilu China (Grant No. 2022BEG01003), National Natural Science Foundation of China (Grant Nos. 32270645 ati 32000505), Ẹbun lati ọdọ Igbimọ Ilera ti Agbegbe Heilongjiang (Ifunni No. 2020-111) , ati Ẹbun kan lati Heze Science and Technology Institute (Grant No. 2021KJPT07).
Rogbodiyan ti anfani gbólóhùn
Wei Li jẹ Oludari R&D fun Shanghai Epiprobe Biotechnology Co., Ltd. Wenqiang Yu ṣe iranṣẹ lori Igbimọ Advisory Imọ ti Epiprobe.W. Yu ati Epiprobe ti fọwọsi awọn itọsi isunmọtosi ti o ni ibatan si iṣẹ yii.Gbogbo awọn onkọwe miiran kede ko si awọn anfani idije.
Awọn ifunni onkọwe
Ti loyun ati ṣe apẹrẹ iṣẹ naa: Chengchen Qian ati Wenqiang Yu.
Kọ iwe naa: Chengchen Qian.
Ṣe awọn apejuwe: Chengchen Qian.
Ṣe atunyẹwo ati ṣatunkọ iwe afọwọkọ naa: Xiaolong Zou, Wei Li, Yinshan Li ati Wenqiang Yu.
Awọn itọkasi
1. Sung H, Ferlay J, Siegel RL, LaversanneM, Soerjomataram I, Jemal A, et al.Awọn iṣiro Akàn Agbaye 2020: Awọn iṣiro GLOBOCAN ti
isẹlẹ ati iku ni agbaye fun awọn aarun 36 ni awọn orilẹ-ede 185.CA Akàn J Clin.Ọdun 2021;71:209-49.
2. Xia C, Dong X, Li H, Cao M, Sun D, He S, et al.Awọn iṣiro akàn ni Ilu China ati Amẹrika, 2022: awọn profaili, awọn aṣa, ati awọn ipinnu.Chin MedJ (English).2022;135: 584-90.
3. Siegel RL, Miller KD, WagleNS, JemalA.Akàn statistiki, 2023. CA akàn J Clin.2023;73:17-48.
4. Crosby D, BhatiaS, Brindle KM, Coussens LM, Dive C, Emberton M, et al.Tete erin ti akàn.Imọ.2022;375: eaa9040.
5. Ladabaum U, Dominitz JA, KahiC, Schoen RE.Awọn ilana fun
ayẹwo akàn colorectal.Gastroenterology.2020;158: 418-32.
6. Tanoue LT, Tanner NT, Gould MK, Silvestri GA.Ṣiṣayẹwo akàn ẹdọfóró.Am J Respi Crit Itọju Med.Ọdun 2015;191:19-33.
7. Bouvard V, WentzensenN, Mackie A, Berkhof J, BrothertonJ, Giorgi-Rossi P, et al.Iwoye IARC lori ibojuwo alakan cervical.N EnglJ Med.Ọdun 2021;Ọdun 385: 1908-18.
8. Xue P, Ng MTA, QiaoY.Awọn italaya ti colposcopy fun ibojuwo akàn cervical ni awọn LMICs ati awọn ojutu nipasẹ oye atọwọda.BMC Med.2020;18:169.
9. Johnson P, Zhou Q, Dao DY, Lo YMD.Awọn ami-ara ti n ṣaakiri ni ayẹwo ati iṣakoso ti carcinoma hepatocellular.Nat Rev Gastroenterol Hepatol.2022;19: 670-81.
10. Van PoppelH, Albreht T, Basu P, HogenhoutR, CollenS, Roobol M. Serum PSA-orisun ibẹrẹ ti akàn pirositeti ni Europe ati agbaye: ti o ti kọja, bayi ati ojo iwaju.Nat Rev Urol.2022;19:
562-72.
11. HolyoakeA, O'Sullivan P, Pollock R, Ti o dara ju T, Watanabe J, KajitaY,
et al.Idagbasoke idanwo ito RNA multiplex fun wiwa ati stratification ti carcinoma sẹẹli iyipada ti àpòòtọ.Clin akàn Res.Ọdun 2008;14: 742-9.
12. Feinberg AP, Vogelstein B. Hypomethylation ṣe iyatọ awọn jiini ti diẹ ninu awọn aarun eniyan lati awọn ẹlẹgbẹ wọn deede.Iseda.Ọdun 1983;301: 89-92.
13. Ng JM, Yu J. Promoter hypermethylation ti tumo suppressor Jiini bi o pọju biomarkers ni colorectal akàn.IntJ Mol Sci.Ọdun 2015;16:2472-96.
14. Esteller M. Akàn epigenomics: DNA methylomes ati histone-iyipada maapu.Nat Rev Genet.Ọdun 2007;8: 286-98.
15. Nishiyama A, Nakanishi M. Lilọ kiri ni oju-aye DNA methylation ti akàn.Awọn aṣa Genet.Ọdun 2021;37: 1012-27.
16. Xie W, Schultz MD, ListerR, Hou Z, Rajagopal N, Ray P, et al.Itupalẹ Epigenomic ti iyatọ multilineage ti awọn sẹẹli stem oyun eniyan.Ẹyin sẹẹli.Ọdun 2013;153:1134-48.
17. Li Y, Zheng H, Wang Q, Zhou C, WeiL, Liu X, et al.Awọn itupalẹ jakejado-genome ṣe afihan ipa kan ti Polycomb ni igbega hypomethylation ti awọn afonifoji DNA methylation.Jiome Biol.Ọdun 2018;19:18.
18. Koch A, JoostenSC, Feng Z, de Ruijter TC, DrahtMX, MelotteV,
et al.Onínọmbà ti DNA methylation ni akàn: ipo ti a tun wo.Nat Rev Clin Oncol.Ọdun 2018;15:459-66.
19. KleinEA, Richards D, Cohn A, TummalaM, Lapham R, Cosgrove D, et al.Ifọwọsi ile-iwosan ti idanwo idanimọ kutukutu ti o da lori methylation ti o da lori ọpọlọpọ-akàn nipa lilo eto afọwọsi ominira.Ann Oncol.Ọdun 2021;32:1167-77.
20. Hanahan D, Weinberg RA.Awọn ami-ami ti akàn.Ẹyin sẹẹli.2000;100: 57-70.
21. Hanahan D. Hallmarks ti akàn: titun mefa.Disikof akàn.2022;12:31-46.
22. Schwartzberg L, Kim ES, Liu D, Schrag D. Oncology konge: tani, bawo, kini, nigbawo, ati nigbawo kii ṣe?Am Soc Clin Oncol Educ Iwe.Ọdun 2017: 160-9.
23. Liu H, Meng X, Wang J. Realtime pipo methylation
wiwa ti jiini PAX1 ninu ibojuwo alakan cervical.IntJ Gynecol akàn.2020;30: 1488-92.
24. Imperiale TF, RansohoffDF, Itzkowitz SH, Levin TR, Lavin P, Lidgard GP, et al.Multitargetstool DNA igbeyewo fun colorectal-akàn waworan.N EnglJ Med.Ọdun 2014;370: 1287-97.
25. Li J, Li Y, Li W, Luo H, Xi Y, Dong S, et al.Ipo itọsọna
titele ṣe idanimọ awọn ilana methylation DNA aberrant ti o paarọ idanimọ sẹẹli ati awọn nẹtiwọọki iṣọn-ajẹsara tumo.Jinomii
Res.Ọdun 2019;29:270-80.
26. Gao Q, LinYP, Li BS, Wang GQ, Dong LQ, Shen BY, et al.Ṣiṣawari akàn-ọpọ-akàn ti ko ni iṣotitọ nipasẹ ṣipaakiri DNA methylation ti ko ni sẹẹli (THUNDER): idagbasoke ati awọn ikẹkọ afọwọsi ominira.Ann Oncol.2023;34: 486-95.
27. Dong S, Li W, Wang L, Hu J, Orin Y, Zhang B, et al.Awọn Jiini ti o ni ibatan si Histone jẹ hypermethylated ninu akàn ẹdọfóró ati hypermethylated
HIST1H4F le sin asa pan-akàn biomarker.Akàn Res.Ọdun 2019;79: 6101-12.
28. HeijnsdijkEA, Wever EM,AuvinenA, Hugosson J, Ciatto S, Nelen V, et al.Awọn ipa didara-ti-aye ti ibojuwo antijeni pato-prostate.N EnglJ Med.Ọdun 2012;367: 595-605.
29. LuzakA, Schnell-Inderst P, Bühn S, Mayer-Zitarosa A, Siebert U. Imudara ile-iwosan ti awọn ayẹwo ayẹwo biomarker ti akàn ti a nṣe gẹgẹbi iṣẹ ilera ti ara ẹni: atunyẹwo eto.Eur J Public Health.Ọdun 2016;26: 498-505.
30. Dong S, Lu Q,Xu P, Chen L, Duan X, Mao Z, et al.
PCDHGB7 Hypermethylated gẹgẹbi aami alakan fun gbogbo agbaye nikan ati ohun elo rẹ ni iṣayẹwo alakan cervical tete.Clin Transl Med.Ọdun 2021;11: e457.
31. Yuan J, Mao Z, Lu Q,Xu P, Wang C, Xu X, et al.PCDHGB7 Hypermethylated gẹgẹbi ami-ara biomarker fun wiwa ni kutukutu ti akàn endometrial ni awọn ayẹwo fẹlẹ endometrial ati awọn scrapings cervical.Iwaju Mol Biosci.2022;8: 774215.
32. Dong S, Yang Z,Xu P, Zheng W, Zhang B, Fu F, et al.L’apapọ
Iyipada epigenetic iyasoto lori SIX6 pẹlu hypermethylation fun ipele aarun iṣaaju ati wiwa wiwa metastasis.Ifojusi Iyipada ifihan agbara Ther.2022;7:208.
33. Huang L, Guo Z, Wang F, Fu L. KRAS iyipada: lati undruggable to druggable ni akàn.Ifojusi Iyipada ifihan agbara Ther.Ọdun 2021;6:386.
34. Belinsky SA, Nikula KJ, PalmisanoWA, MichelsR, SaccomannoG, GabrielsonE, et al.Aberrant methylation ti p16 (INK4a) jẹ iṣẹlẹ isunmọ ni akàn ẹdọfóró ati ami-ara ti o pọju fun ayẹwo ni kutukutu.Proc Natl Acad Sci U SA.Ọdun 1998;Ọdun 95: 11891-6.
35. Robertson KD.DNA methylation ati arun eniyan.Nat Rev Genet.Ọdun 2005;6: 597-610.
36. WentzensenN, Walker JL, Gold MA, Smith KM, ZunaRE,
Mathews C, et al.Ọpọ biopsies ati wiwa awọn iṣaju akàn cervical ni colposcopy.J Clin Oncol.Ọdun 2015;33:83-9.
37. De Strooper LM, Meijer CJ, Berkhof J, Hesselink AT, Snijders
PJ, Steenbergen RD, et al.Itupalẹ methylation ti FAM19A4
Jiini ninu awọn scrapes cervical jẹ daradara ni wiwa wiwa cervical
carcinomas ati awọn ọgbẹ CIN2/3 ti ilọsiwaju.Akàn Prev Res (Phila).Ọdun 2014;7: 1251-7.
38. Thai AA, Solomoni BJ, Sequist LV, Gainor JF, Heist RS.Akàn ẹdọfóró.Lancet.Ọdun 2021;398: 535-54.
39. Grunnet M, Sorensen JB.Carcinoembryonic antijeni (CEA) bi aami tumo ninu akàn ẹdọfóró.Ẹdọfóró akàn.Ọdun 2012;76: 138-43.
40. Wood DE, KazerooniEA, Baum SL, EapenGA, EttingerDS, Hou L, et al.Ṣiṣayẹwo akàn ẹdọfóró, Ẹya 3.2018, Awọn Itọsọna Iṣeduro Iṣeduro Iwosan NCCN ni Oncology.J Natl Compr Canc Nẹtiwọki.Ọdun 2018;16:412-41.
41. American akàn Society.Akàn mon & isiro.Atlanta, GA, USA: American Cancer Society;2023 [imudojuiwọn 2023 Oṣu Kẹta Ọjọ 1;toka 2023 August 22].
42. FonthamETH, Wolf AMD, Ijo TR, EtzioniR, Awọn ododo CR,
Herzig A, et al.Ṣiṣayẹwo akàn cervical fun awọn eniyan kọọkan ni eewu apapọ: imudojuiwọn itọsọna 2020 lati Awujọ Arun Arun Amẹrika.CA Akàn J Clin.2020;70: 321-46.
43. Clarke MA, Long BJ, Del Mar MorilloA, Arbyn M, Bakkum-Gamez JN, Wentzensen N. Association of endometrial akàn ewu pẹlu postmenopausal ẹjẹ ninu awọn obirin: a ifinufindo awotẹlẹ ati meta-onínọmbà.JAMA Akọṣẹ Med.Ọdun 2018;178: 1210-22.
44. Jacobs I, Gentry-Maharaja, Burnell M, ManchandaR, Singh N,
Sharma A, et al.Ifamọ ti transvaginal olutirasandi waworan
fun akàn endometrial ninu awọn obinrin postmenopausal: iwadii iṣakoso ọran laarin ẹgbẹ UKCTOCS.Lancet Oncol.Ọdun 2011;12:38-48.
45. BabjukM, Burger M, CompératEM, Gontero P, MostafidAH,
PalouJ, et al.European Association of Urology Guidelines on Non-invasive-invasive Bladder Akàn (TaT1 ati Carcinoma Ni Situ) -
2019 imudojuiwọn.Euro Urol.Ọdun 2019;76: 639-57.
46. Aragon-Ching JB.Awọn italaya ati awọn ilọsiwaju ninu iwadii aisan, isedale, ati itọju ti apa oke urothelial ati awọn carcinomas àpòòtọ.Urol Oncol.Ọdun 2017;35:462-4.
47. Rizvi S, KhanSA, Hallemeier CL, Kelley RK, Gores GJ.
Cholangiocarcinoma - awọn imọran idagbasoke ati awọn ilana itọju ailera.Nat Rev Clin Oncol.Ọdun 2018;15:95-111.
48. Ye Q, Ling S, Zheng S, Xu X. Biopsy liquid in hepatocellular
carcinoma: awọn sẹẹli tumo ti n ṣaakiri ati DNA tumo ti n ṣaakiri.Mol akàn.Ọdun 2019;18:114.
49. Zhang Y, Yao Y, Xu Y, Li L, Gong Y, Zhang K, et al.Pan-akàn
Wiwa DNA tumo ti n kaakiri ni awọn alaisan Kannada ti o ju 10,000 lọ.Nat Commun.Ọdun 2021;12:11.
50. Eisenhauer EA, Therasse P, BogaertsJ, Schwartz LH, Sargent D, Ford R, et al.Awọn igbelewọn igbelewọn esi tuntun ni awọn èèmọ to lagbara: itọsọna RECIST ti a ṣe atunyẹwo (ẹya 1.1).Eur J akàn.Ọdun 2009;45:228-47.
51. LitièreS, Colette S, de Vries EG, Seymour L, BogaertsJ.RECIST - kikọ ẹkọ lati igba atijọ lati kọ ọjọ iwaju.Nat Rev Clin Oncol.
Ọdun 2017;14:187-92.
52. Seymour L, BogaertsJ, Perrone A, FordR, Schwartz LH, Mandrekar S, et al.iRECIST: awọn itọnisọna fun awọn ibeere idahun fun lilo ninu awọn idanwo
idanwo immunotherapeutics.Lancet Oncol.Ọdun 2017;18: e143-52.
53. PantelK, Alix-Panabières C. Biopsy Liquid ati arun to ku diẹ - awọn ilọsiwaju tuntun ati awọn ilolu fun imularada.Nat Rev Clin Oncol.Ọdun 2019;16: 409-24.
Tọkasi nkan yii bi: Qian C, Zou X, Li W, Li Y, Yu W. The outpost lodi si akàn: gbogbo akàn nikan asami.Akàn Biol Med.2023;20: 806-815.
doi: 10.20892/j.issn.2095-3941.2023.0313
Akoko ifiweranṣẹ: May-07-2024